یک صندلی «بهارستان» چقدر می‌ارزد؟

روزنامه «ابتکار » نوشت:

«یک صندلی بهارستان چقدر می‌ارزد؟» این سوال نه ارزش مادی نمایندگی در خانه ملت را نشانه رفته‌است و نه ارزش معنوی آن را. تنها ناظر به همه تلاش‌های مادی و معنوی است که نامزدهای انتخابات مجلس برای رسیدن به این صندلی سبزرنگ به خرج می‌دهند؛ از گرفتن وام و فروختن اموال خود تا رایزنی با پیمان‌کاران، کارخانه‌داران و تاجران، از دادن شام و ناهار و اجاره سالن و گروه‌های موسیقی و استخدام چهره‌های مشهور ورزشی و هنری تا اهدای ماشین سواری و گوشی تلفن وتی‌شرت به جوانان، از راه‌اندازی کاراناوال‌های پرخرج تا چاپ و انتشار بنرهایی با ابعاد ساختمان‌های بزرگ. مهم‌تر از همه اینها، از مرگ یک کودک در زیر چرخ‌های ماشین هیات همراه یک نامزد تا خرج آبرو و حیثیت چهره‌های متنفذ و قابل احترام در میان مردم.

اینها همه هزینه‌هایی است که نه‌تنها نامزدهای انتخابات بلکه هواداران، گروه‌های سیاسی و در مقیاسی وسیع‌تر مردم و نظام می‌پردازند تا یک نفر بر صندلی نمایندگی مردم در ساختمان مجلس شورای اسلامی در میدان بهارستان تهران بنشیند و به نمایندگی از مردمانی که به او رای داده‌اند و نداده‌اند، قیام و قعود کند.

خبرگزاری مهر در گزارشی دراین باره می‌نویسد: چند روز پیش بود که در جریان استقبال از یکی از نامزدهای انتخابات مجلس نهم در حوزه انتخابیه کهگیلویه، طفل ۷ ساله‌ای زیر چرخ‌های ماشین یکی از حامیان آن نامزد، جان خود را از دست داد. این یک نمونه از هزینه‌های تبلیغات پرسروصدای نامزدهاست؛ هزینه جانی در این تبلیغات البته که اتفاقی نادر است اما هزینه‌های مالی سرسام‌آور نامزدهای انتخابات در هر دوره‌ای، چهره زیبایی از انتخابات به نمایش نمی‌گذارد.

۱۵۰ میلیون؛ برای یک تبلیغات کم‌هزینه

هزینه حمل و نقل، تهیه غذا، خرید هدیه، ایاب و ذهاب، اجاره سالن برای سخنرانی، چاپ پوستر و سایر هزینه‌های جاری برای یک تبلیغات کم‌هزینه چیزی بالغ بر ۱۵۰ میلیون تومان برآورد می‌شود. اینکه این هزینه‌ها از کجا تامین می‌شود، نامزدها یک جواب می‌دهند؛ معمولا: مردم! مردم این هزینه‌ها را تامین می‌کنند. چنین هزینه‌های سرسام آوری در انتخابات مجلس شورای اسلامی آنچنان معمول بوده که صلاحیت برخی نمایندگان مجلس هشتم، بنا به ریخت و پاش‌های انتخاباتی‌شان در دور قبل، مورد تردید شورای نگهبان واقع شود.

هشدار درباره ریخت وپاش‌های انتخاباتی

ریخت وپاش انتخاباتی در این دوره از انتخابات کم نبوده که دو خطیب نماز جمعه تهران، در دو مقطع مختلف نسبت به چنین رویکردی هشدار دادند: یکی آیت‌الله جنتی، دبیر شورای نگهبان که پیش از شروع انتخابات در خطبه‌های نماز جمعه گفته بود: این ریخت وپاش‌ها از چشم شورای نگهبان پنهان نمی‌ماند و دیگری سیداحمد خاتمی که اخیرا نامزدها را توصیه کرد که حاتم‌بخشی در انتخابات را کنار بگذارند.

هزینه‌هایی برای تخریب رقیب

گاه این هزینه ها محمل تخریب رقبا هم می‌تواند باشد. در جریان مناظره حجت‌الاسلام نبویان با علی مطهری یکی از جبهه پایداری و یکی از فهرست صدای ملت، «هزینه‌های تبلیغاتی» محل تمرکز این دو نامزد انتخاباتی قرار گرفت. یکی گفت که صدای ملت ۱۰ برابر جبهه پایداری در انتخابات خرج کرده و نمی‌داند این جبهه این پول‌ها را از کجا آورده‌است و دیگری هم گفت که ظاهرا بخشی از هزینه تبلیغات انتخاباتی پایداری از خمس ۴۵۰ میلیون تومانی فلان وزیر سابق تامین می‌شود و بعد هم پرسید: مگر خمس به جبهه پایداری تعلق می‌گیرد؟! البته این ادعا بعدا توسط یکی از اعضای جبهه پایداری تکذیب شد.

درخواست کمک مالی ازهواداران

یک جبهه می‌گوید که هزینه‌های تبلیغات را خود نامزدها تامین می‌کنند، جبهه دیگری هم می‌گوید که برای کسانی که در لیست ۳۰ نفره حضور دارند و توانایی تبلیغ ندارند، مبلغ قرض‌الحسنه‌ای به کمک دیگر نامزدها تامین می‌شود. یک جبهه فعال در انتخابات هم با ارسال پیامک از مردم درخواست کمک مالی کرده‌است. مشخص هم نشده که این جبهه واقعا به این کمک مالی در زمینه تبلیغات انتخاباتی احتیاج دارد یا این پیامک، اقدامی نمادین و انتخاباتی برای اثبات مردمی بودن و جمع‌آوری رای برای این جبهه است. یک نماینده مجلس هشتم که نامزد انتخابات نهم هم هست، درباره هزینه‌های انتخاباتش گفته که نمی‌داند این هزینه‌ها از کجا تامین می‌شود و در تبلیغات انتخابات مجلس هشتم، فقط ۳۵ هزار تومان برای پذیرایی از میهمانان در جمعی پرداخت کرده‌است!

سرکشی به خانواده‌های شهدا و جانبازان

وقتی ثبت‌نام نامزدها شروع شد، دو نامزد مجلس نهم که از قضا در مجلس هشتم هم حضور دارند یکی با هیاتی صدنفره از بازیگران و چهره‌های شناخته شده، با سلام و صلوات به حوزه ثبت‌نام وارد شد و دیگری هم با هیاتی از تیم خبری و گزارشگران و دوربین‌های عکاسی و فیلمبرداری‌اش. این حرکت شروعی برای تبلیغات پرطمطراق نامزدهای انتخابات نهم بود. صلاحیت هر دو نامزد هم از قضا رد شد! خیلی از نامزدها هم از خیلی قبلتر، هیچ مراسم عزا و عروسی در حوزه انتخابیه‌شان را با دعوت و بی‌دعوت از دست نداده‌اند. عیادت بیماران در بیمارستان‌ها، خانواده‌های شهدا و جانبازان، سرکشی به سرای سالمندان هم در این ایام باب می‌شود.

از آش رشته تا تی‌شرت

هر چقدر هم که به سمت تکنولوژی‌های روز پیش برویم، شام و ناهار پای ثابت شیوه‌های تبلیغاتی نامزدها انتخاباتی است. نمی‌شود که این شیوه‌ها حذف شود. حتی گفتند که در لرستان یکی از نامزدها، آش رشته به حامیانش داده‌است. توزیع تی‌شرت با شعارهای تبلیغاتی، نوشتن شعارهای تبلیغاتی بر کف خیابان‌ها، راه‌اندازی کاروان‌های تبلیغاتی هم که پای ثابت تبلیغات نامزدهای انتخابات مجلس نهم شده‌است. یکی از نمایندگان هم به حامیانش گفته که به او رای دهند و گوشی تلفن همراه بگیرند.

تشریح برنامه‌ها با پیامک و ای‌میل

پیامک مدتهاست که به کمک نامزدها آمده‌ و جای خود را در شیوه‌های تبلیغات باز کرده‌است. برخی نامزدها با ارسال پیامک‌های مختلف، برنامه‌های خود را در قالب متن‌های ادبی بیان می‌کنند. عده‌ای نیز با جمع‌آوری ای‌میل تعداد زیادی از مسئولان و دانشگاهیان و کارمندان به تبلیغات خود وجهه‌ای امروزی‌تر داده‌اند. برخی نیز از بلوتوث‌های انتخاباتی استفاده می‌کنند. شنیده شده‌است که برخی از نامزدها هم در شهرستان‌ها با برگزاری همایش‌هایی مرتبط با مسائل روز مثل مسائل هسته‌ای، تحریم‌های آمریکا علیه ایران و… با سخنرانی در این همایش‌ها شکل دیگری از تبلیغات را به نمایش گذاشته‌اند.

مبلغینی از جنس مانکن

اما نکته جالب شعارهایی است که نامزدهای مختلف در پوسترهای تبلیغاتی‌شان نوشته‌اند. تصویر پرچم جمهوری اسلامی در پس‌زمینه پوستر، وجه مشترک خیلی از پوسترهاست. یک نامزد انتخاباتی عکس خود را به همراه پرچم جمهوری اسلامی چاپ کرده و خود را «مردی از جنس شرف» معرفی کرده‌است. نامزد دیگر با شعار «پشت این پنجره خانه ما، راه بازی است به فردای پر ازعشق و امید» به میدان آمده‌است و نامزدی دیگر هم با شعار «گره گشودنی است، تدبیر باید» به میدان آمده‌است. یکی تصویر سیب سرخ را در پوستر خود گذاشته و یکی خود را در حال قیچی کردن روبانی قرمز نشان می‌دهد. تصاویر بزرگ با ژست‌های عجیب و غریب هم در این تبلیغات، خودی نشان می‌دهد. حتی گفته می‌شود برخی نامزدها نیز از مانکن‌ها و چهره‌هایی با پوشش‌های نامناسب برای توزیع عکس‌ها، پوسترها و سایر اقلام تبلیغاتی‌شان استفاده کرده‌اند. با اینکه رفته‌رفته فضای انتخابات پرشورتر می‌شود اما در کنار این شور انتخاباتی افراد و جریانات سیاسی علاقه‌مند به نظام و کشور سعی دارند با کمترین هزینه، بیشترین آگاهی‌بخشی را به مردم برای انتخابی آگاهانه و موثر بدهند.